Mùa
hè năm 1981, chúng tôi cùng các bạn sinh viên ngoại quốc trường Hàng
không Kiev đi tham quan khu công trường Boiarka, ở phía tây, cách thủ đô
Kiev khoảng 40 km. Tại đây vẫn còn lại những đoạn đường ray và những
đầu máy xe lửa trong một khu rừng từ thời Nicolai Oxtrovski còn làm công
nhân xây dựng tại công trường. Khi đặt chân đến đây, tôi có cảm tưởng
như hình bóng của người chiến sĩ Corsahgin vẫn còn đâu đây trên công
trường, hình dung ra những khu lán trại nghèo nàn trong bão tuyết, cái
đói, rét nghiệt ngã khó khăn gian khổ đối với các thanh niên xô viết lúc
bấy giờ.
Tại
khu nhà bảo tàng, ngay giữa sân là một pho tượng chiến sĩ Bonsevich to
lớn. Chúng tôi chụp hình lưu niệm tại đây. Còn bên trong trưng bày các
hiện vật của các chiến sĩ Bonsevich khi tham gia xây dựng công trường và
trưng bày hàng trăm cuốn sách Thép đã tôi thế đấy đã được dịch sang
nhiều thứ tiếng khác nhau. Đầu năm 1930, Nicolai Oxtrovski bắt đầu viết
cuốn tự truyện “Thép đã tôi thế đấy” và cuối năm 1933 thì hoàn thành.
Cuối năm 1934, anh bắt tay vào viết “Ra đời trong bão táp”, viết xong
tập I, không viết xong tập II vì sức khỏe suy kiệt. N.Oxtrorovski mất
ngày 22.12.1936 lúc 32 tuổi.“Thép đã tôi thế đấy” Là một cuốn truyện mang nhiều yếu tố tự thuật. Cuộc đời nhân vật Paven Corsaghin gần trùng khớp với cuộc đời tác giả. Một số nhân vật khác trong truyện cũng có nhiều nét giống với bạn bè, đồng chí của anh, trong đó có một số ít được giữ nguyên tên họ. Nội dung tác phẩm phản ánh chân thực quá trình hình thành thế hệ thanh niên Xô Viết đầu tiên nhận lấy sứ mệnh lịch sử chiến đấu bảo vệ chính quyền Xô Viết và xây dựng xã hội mới sau cách mạng, cuộc nội chiến ở Ukraina và toàn liên bang.
ТАМ ВДАЛИ ЗА РЕКОЙ - PHÍA XA BÊN KIA SÔNG
Музыка: А. Александров Слова: Н.Кооль
Там, вдали, за рекой,
Засверкали огни,
В небе ясном заря догорала, -
Сотня юных бойцов
Из буденновских войск
На разведку в поля поскакала.
Они ехали долго в ночной тишине
По широкой украинской степи,
Вдруг вдали у реки
Засверкали штыки:
Это белогвардейские цепи.
И без страха отряд
Поскакал на врага,
Завязалась кровавая битва,
И боец молодой
Вдруг поник головой,
Комсомольское сердце пробито.
Он упал возле ног
Вороного коня,
И закрыл свои карие очи.
Ты, конек вороной,
Передай дорогой,
Что я честно погиб за рабочих.
Там вдали за рекой
Уж погасли огни,
в небе ясном заря загоралась.
Капли крови густой,
Из груди молодой
На зеленую травку сбегали.
Засверкали огни,
В небе ясном заря догорала, -
Сотня юных бойцов
Из буденновских войск
На разведку в поля поскакала.
Они ехали долго в ночной тишине
По широкой украинской степи,
Вдруг вдали у реки
Засверкали штыки:
Это белогвардейские цепи.
И без страха отряд
Поскакал на врага,
Завязалась кровавая битва,
И боец молодой
Вдруг поник головой,
Комсомольское сердце пробито.
Он упал возле ног
Вороного коня,
И закрыл свои карие очи.
Ты, конек вороной,
Передай дорогой,
Что я честно погиб за рабочих.
Там вдали за рекой
Уж погасли огни,
в небе ясном заря загоралась.
Капли крови густой,
Из груди молодой
На зеленую травку сбегали.
ТАМ ВДАЛИ ЗА РЕКОЙ - PHÍA XA BÊN KIA SÔNG
Lời Việt chép từ: trungcoly.blogspot.com
Nhìn
về bên sông, xa thấp thoáng, trong ánh lửa bập bùng,
Tít trên bầu trời, ánh dương cháy lần cuối cùng.
Dấu chân binh đoàn kỵ mã, tiến bước trên đường trinh sát,
Vượt qua thảo nguyên vào bóng đêm Ucraina.
2. Người ngựa đi lâu, trong đêm thâu, ôi bóng đêm yên lặng.
Thảo nguyên trập trùng Ucraina là chốn này.
Bao chiến binh còn trai tráng, quân kỵ binh Bu-đi-ôn-nưi.
Nào ta tiến lên, dù khó khăn ta không lùi.
3. Bầu trời âm u, người chiến sĩ, đôi mắt xuyên đêm trường,
Vó câu rộn ràng, ngựa hý vang vượt cánh đồng.
Bỗng bên kia dòng sông vắng, ánh lưỡi lê trần loang loáng,
Bọn quân Trắng đang đồn trú nơi ven sông này.
4. Kèn đồng ngân vang, trong gió rít, gươm tuốt ra sáng ngời.
Tiếng quân reo hò, trận chiến sinh tử bắt đầu.
Bỗng có một người chiến sĩ, đã hy sinh trong trận đánh.
Và ôi trái tim, đầy thanh xuân, đã nát rồi.
5. Và chàng thanh niên, trong chiến đấu, đã ngã bên chân ngựa.
Khép đôi mắt nâu, anh khẽ nói lần cuối cùng:
“Hãy nghe tôi, ngựa đen hỡi !, Nói giúp tôi người tôi yêu.
Rằng tôi chết đi, đầy vinh quang, vì mọi người”.
6. Kìa dòng sông trôi, trôi lấp lánh, dưới ánh lửa bập bùng.
Phía xa chân trời, rực chiếu muôn tia nắng hồng.
Đoàn Hồng Quân từ xa tới, tiếng vó câu dồn dập bước.
Vờn trong ánh dương, màn sương đêm, đang tan dần.
7. Đằng bờ sông xa, im ắng lắm, đã tắt bao ánh lửa.
Phía xa chân trời, bình minh đang rực sáng dần.
Biết bao nhiêu dòng máu nóng, rơi xuống từ ngực trẻ trung,
Để cho mãi xanh, ngàn lá cây, ở chốn này.
8. Dù còn sương đêm với gió rét, với biết bao hãi hùng.
Một đoàn quân đi, chân lý như lửa cháy bùng.
Dũng cảm lên nào, đồng chí, trái tim ta luyện gang thép,
Rèn trong đấu tranh, càng mến yêu thêm cuộc đời.
9. Bạn đoàn viên ơi, trong tim ta nung cháy lửa căm thù.
Mặt trời đang lên, nhưng lớp sương còn tối mù.
Thế giới đang còn áp bức, trái tim ta còn thao thức.
Lửa nung nấu cho màn sương tan, ta lên đường.
10. Này bạn thân ơi, hãy nhớ lấy, ta sống chỉ một lần.
Sống sao cho đẹp với ước mơ một kiếp người.
Hãy sống như vầng dương sáng, sống đấu tranh vì giai cấp,
Đời ta hiến dâng, Tổ quốc ta, nhân dân ta.
Tít trên bầu trời, ánh dương cháy lần cuối cùng.
Dấu chân binh đoàn kỵ mã, tiến bước trên đường trinh sát,
Vượt qua thảo nguyên vào bóng đêm Ucraina.
2. Người ngựa đi lâu, trong đêm thâu, ôi bóng đêm yên lặng.
Thảo nguyên trập trùng Ucraina là chốn này.
Bao chiến binh còn trai tráng, quân kỵ binh Bu-đi-ôn-nưi.
Nào ta tiến lên, dù khó khăn ta không lùi.
3. Bầu trời âm u, người chiến sĩ, đôi mắt xuyên đêm trường,
Vó câu rộn ràng, ngựa hý vang vượt cánh đồng.
Bỗng bên kia dòng sông vắng, ánh lưỡi lê trần loang loáng,
Bọn quân Trắng đang đồn trú nơi ven sông này.
4. Kèn đồng ngân vang, trong gió rít, gươm tuốt ra sáng ngời.
Tiếng quân reo hò, trận chiến sinh tử bắt đầu.
Bỗng có một người chiến sĩ, đã hy sinh trong trận đánh.
Và ôi trái tim, đầy thanh xuân, đã nát rồi.
5. Và chàng thanh niên, trong chiến đấu, đã ngã bên chân ngựa.
Khép đôi mắt nâu, anh khẽ nói lần cuối cùng:
“Hãy nghe tôi, ngựa đen hỡi !, Nói giúp tôi người tôi yêu.
Rằng tôi chết đi, đầy vinh quang, vì mọi người”.
6. Kìa dòng sông trôi, trôi lấp lánh, dưới ánh lửa bập bùng.
Phía xa chân trời, rực chiếu muôn tia nắng hồng.
Đoàn Hồng Quân từ xa tới, tiếng vó câu dồn dập bước.
Vờn trong ánh dương, màn sương đêm, đang tan dần.
7. Đằng bờ sông xa, im ắng lắm, đã tắt bao ánh lửa.
Phía xa chân trời, bình minh đang rực sáng dần.
Biết bao nhiêu dòng máu nóng, rơi xuống từ ngực trẻ trung,
Để cho mãi xanh, ngàn lá cây, ở chốn này.
8. Dù còn sương đêm với gió rét, với biết bao hãi hùng.
Một đoàn quân đi, chân lý như lửa cháy bùng.
Dũng cảm lên nào, đồng chí, trái tim ta luyện gang thép,
Rèn trong đấu tranh, càng mến yêu thêm cuộc đời.
9. Bạn đoàn viên ơi, trong tim ta nung cháy lửa căm thù.
Mặt trời đang lên, nhưng lớp sương còn tối mù.
Thế giới đang còn áp bức, trái tim ta còn thao thức.
Lửa nung nấu cho màn sương tan, ta lên đường.
10. Này bạn thân ơi, hãy nhớ lấy, ta sống chỉ một lần.
Sống sao cho đẹp với ước mơ một kiếp người.
Hãy sống như vầng dương sáng, sống đấu tranh vì giai cấp,
Đời ta hiến dâng, Tổ quốc ta, nhân dân ta.
Lời của
Nikolai Oxtrovski
