Các bạn thân mến, từ nhỏ
khi học cấp 2 tôi đã thuộc một bài thơ in trong sách trích giảng văn học lớp 7,
nay gọi là sách ngữ văn. Có bài thơ rất tâm đắc chống thực dân Pháp, tác giả là
khuyết danh. Tình cờ nay vào mạng tìm được thì có người bảo tác gải là Phan Bội
Châu viết năm 1906 gửi từ Nhật Bản về với cái tên “Á tế Á ca”, hay còn có tên khác
là: “BÀI CA THỨC TỈNH QUỐC DÂN”. Cũng có người bảo sáng tác của Tăng Bạt Hổ. Bố cháu chỉ
nghiên cứu bài hát Nga là chính, giờ nhớ thơ ca Việt Nam một chút đăng lại cho
vui, biết đâu bài này cũng được nhiều người thích cũng nên. Thôi thì tác giả là
ai, ta không tranh cãi cứ như ngày xưa đề là khuyết danh cũng được, miễn có nội
dung hay cho chúng ta đọc để ngẫm sự đời.
Á TẾ Á CA- (BÀI CA THỨC TỈNH QUỐC DÂN)
Tác giả : Phan Bội Châu.
Non sông thẹn với nước
nhà,
Vua là tượng gỗ, dân là
thân trâu.
Việc dây thép, việc tàu,
việc pháo,
Việc luyện binh, việc
giáo học trường,
Việc công nghệ, việc nông
thương,
Việc khai mỏ khoáng, việc
đường hoả xa.
Giữ các việc chẳng qua
người nước,
Kẻ chức bồi, người tước
culi.
Thông ngôn kí lục chi
chi,
Mãn đời lính tập, trọn vì
quan sang.
Các thức thuế các làng
thêm mãi,
Hết đinh điền rồi lại
trâu bò.
Thuế chó cũi, thuế lợn
bò,
Thuế diêm, thuế tửu, thuế
đò, thuế xe.
Thuế các chợ, thuế trà,
thuế thuốc,
Thuế môn bài, thuế nước,
thuế đèn.
Thuế nhà cửa, thuế chùa
chiền,
Thuế rừng tre gỗ, thuế
thuyền bán buôn.
Thuế gò, thuế bãi, thuế
cồn,
Thuế người chức sắc, thuế
con hát đàn.
Thuế dầu mật, thuế đàn đĩ
thoã,
Thuế gạo rau, thuế lúa,
thuế bông.
Thuế tơ, thuế sắt, thuế
đồng,
Thuế chim, thuế cá, khắp
trong lưỡng kì.
Các thức thuế kể chi cho
xiết,
Thuế xia kia mới thật lạ
lùng,
Làm cho thập thất cửu
không,
Làm cho xơ xác, khốn cùng
chưa thôi.
Lại nghe nỗi Lào Cai, Yên
Bái
So muôn người như giải lũ
tù.
Ăn cho ngày độ vài xu,
Việc làm gian khổ, công
phu lạ lùng.
Độc thay phong chướng
nghìn trùng,
Nước sâu quẳng xác, hang
cùng chất xương.
Nỗi diệt giống bề lo bề
sợ,
Người giống ta biết có
còn không?
Nói ra sởn gáy động lòng,
Cha con khóc lóc, vợ
chồng thở than.
Cũng có lúc bầm gan tím
ruột,
Vạch trời kêu mà tuốt
gươm ra.
Cũng xương cũng thịt cũng
da
Cùng hòn máu đỏ, giống
nhà Lạc Long.
Thế mà chịu trong vòng
trói buộc,
Bốn mươi năm nhơ nhuốc
lầm than.
Thương ôi! Bách Việt
giang san,
Văn minh đã sẵn, khôn
ngoan có thừa.
Hồn mê mẩn tỉnh chưa,
chưa tỉnh?
Anh em ta phải tính
nhường sao.
