ДОРОГОЙ ДЛИННОЮ - TÌNH CA DU MỤC

Các bạn thân mến, bài hát được nhiều người Việt chúng ta biết đến từ những năm 70 của thế kỷ trước mà đến nay vẫn thường hay hát có tên là “Tình ca du mục”. Nguyên bản là bài tình ca cổ (romans) do Konstantin Podrevski viết vào khoảng năm 1929. Nhưng hiện tại trên đất Nga có tồn tại tới 5 phiên bản khác nhau, đã được dịch sang rất nhiều thứ tiếng trên thế giới. Có nhiều bạn cho rằng bản lời Việt chắc là đạo nhạc, tôi nghĩ rằng không hẳn như thế, có thể nó là 1 trong 5 phiên bản khác được dịch ra tiếng Pháp hay tiếng Anh mà tác giả đã dịch sang tiếng Việt. Tôi xin dịch bản tiếng Nga gốc để các bạn tham khảo.

ДОРОГОЙ ДЛИННОЮ - TÌNH CA DU MỤC
Музыка: Борис Фомин – Слова: Константин Подревский- 1929

Ехали на тройке с бубенцами,
А вдали мелькали огоньки.
Мне б теперь соколики за вами
Душу бы развеять от тоски.
Cưỡi trên xe tam mã rộn vang tiếng lục lạc,
Có những ánh đèn thấp thoáng phía trời xa…
Anh muốn làm chim ưng bay ngay đến với em
Để tâm hồn được vơi đi nỗi buồn thương!

Дорогой длинною, да ночкой лунною,
Да с песней той, что вдаль летит звеня.
Да той старинною c той семиструнною,
Что по ночам, так мучила меня.
Con đường dài bát ngát dưới ánh trăng,
Cùng với bài ca, vang vọng về nơi xa,
Và với chiếc đàn ghi ta bảy dây cũ ấy,
Những đêm trường mãi dày vò lòng ta!

Помню наши встречи и разлуки.
Навсегда ушедшие года.
И твои серебряные руки,
В тройке улетевшей навсегда.
Anh nhớ những buổi hẹn hò và chia ly của chúng mình.
Những năm dài đã trôi đi mãi mãi.
Và đôi bàn tay ánh bạc của em,
Trong xe tam mã mãi mãi bay xa.

Пусть проходит молодость лихая,
Как сквозь пальцы талая вода.
Только наша тройка удалая
Будет с нами мчаться сквозь года.
Mặc cho tuổi trẻ gian khó qua đi,
Như nước tuyết tan xuyên qua kẽ bàn tay.
Chỉ có xe tam mã dũng mãnh của chúng ta
Sẽ cùng chúng ta vùn vụt những năm trường.

Дни идут печали умножая
Мне так трудно прошлое забыть.
Как нибудь однажды, дорогая,
Вы меня свезёте хоронить.
Những ngày qua đi, nỗi buồn lại nhân lên
Những quá khứ đã qua, anh thật khó lòng quên
Rồi đến một khi nào đó, hỡi em yêu,
Em sẽ mang anh đi chôn cất nhé.

TP. Hồ Chí Minh 23.07.2012
Minhhankiev dịch

ДОРОГОЙ ДЛИННОЮ - TÌNH CA DU MỤC

Thảo nguyên bát ngát mênh mông tận chân trời
Cỏ cây hoa lá hương thơm tỏa ngát đồng
Tìm em năm tháng thấy đâu hình bóng nàng
Em thân yêu ơi, biết em giờ này nơi đâu

Điệp khúc:
Tiếng hát yêu thương bay xa,
Mãi mãi vang trong tim ta,
Đường đời bao la đi mãi đâu thấy bến bờ.
Dù cho năm tháng trôi đi,
Đàn ơi vang mãi trong ta,
Và bao đêm trắng ước mơ đang dày vò lòng ta.
Lai lai…

Dù cho năm tháng phôi pha hình bóng nàng
Dù thời gian có xóa tan bao ước vọng
Hàng mi đen láy như nhung vì nắng chiều
Trên vai em tôi, nỗi buồn dài theo mái tóc...

Điệp khúc:
Nhắn giúp cho ta chim ơi!
Hãy nhắn cho ta mây ơi!
Thảo nguyên bao la in dấu em ta nơi nào?
Lần theo dấu vết em đi
Tìm đâu thấy bóng em tôi?
Tình yêu bốc cháy trong tim phút giây nào nguôi
Lai lai…

ДВА БЕРЕГА - ĐÔI BỜ

Bài hát được nhiều người Việt nam yêu thích và biết đến với lời Việt của tác giả Vương Thịnh. Ông thành công trong việc chuyển ngữ sang tiếng Việt hai bài để đời đó là “Chiều ngoại ô Matxcơva” và “Đôi bờ”. Trong nhiều cuốn sách và blog hay viết soạn lời Việt là Trung Kiên, nhưng thực ra đó chính là dịch giả Vương Thịnh. Lời bài hát “Chiều ngoại ô Matxcơva” thì nghe rất sát với nghĩa trong lời Nga từ đoạn đầu tới đoạn cuối. Nhưng trong bài “Đôi bờ” thì nội dung tiếng Nga hầu như hơi khác một chút, dù nghe lời Việt rất hay cảm kích lòng người. Tôi xin mạn phép lược dịch nội dung lời bài hát theo tiếng Nga, như trong tất cả các bài hát tôi thường dịch, để các bạn hiểu rõ nội dung hơn. Nhiều người nói rằng chỉ cần nghe nhạc theo giai điệu là đủ, nhưng theo tôi mình cần biết nội dung bài hát nữa mới coi là đủ. Nếu đọc kỹ lời Nga và xem lời bài hát tiếng Việt từng đoạn sẽ thấy: Ngay từ tên bài hát nếu dùng từ “Два” nghĩa là “Hai” chỉ có tác giả muốn lái theo ý của mình thành đôi, chứ tiếng Nga từ đôi phải là “Пара” nghĩa là tên bài hát đúng nghĩa phải là “Hai bờ”. Lời thứ nhất: Hai câu đầu tiên nghĩa tiếng Nga cũng khác: Đêm qua với những trận mưa cỏ chìm trong sương, mọi người nói rằng em hạnh phúc, chứ đâu phải “cây cỏ hoang như nói nên lời…”

Sang đoạn thứ 2:  “Những chú vịt sánh đôi, như ngọn sóng nhấp nhô
Các thiếu nữ đều cùng bạn trai, em chỉ có một mình”. Nhưng dịch giả viết: “Trên dòng sông, sóng đôi nhau, thiên nga đùa trên sóng”.Chim thiên nga ở đâu ra mà nhiều thế, 7 năm học trên đất Liên Xô tôi chỉ thấy những chú thiên nga trong sở thú, với những chú thiên nga ở trong những hồ rộng hàng chục héc ta chứ mấy khi thấy trên sông.

Sang đoạn thứ 3: Nghe thì rất hay nhiều người viết cảm xúc về bài hát “Trên bờ sông soi bóng em dài, xa xa phía chân trời”, các bạn thử nhìn kỹ trong bản tiếng Nga xem có thấy bóng em dài soi trên sông chỗ nào chỉ dùm tôi với!

ДВА БЕРЕГА - ĐÔI BỜ
Lời - Поженян Г.Nhạc - Эшпай А.

Ночь была с ливнями, и трава в росе
Про меня счастливая говорили все
И сама я верила сердцу вопреки
Мы с тобой два берега у одной реки
Đêm qua với những trận mưa rào, cỏ cây chìm trong sương  
Mọi người nói rằng em hạnh phúc
Mặc kệ, riêng em vẫn tin tưởng vào con tim
Rằng chúng mình là hai bờ một dòng sông

Утки все парами, как с волной волна
Все девчата с парнями, только я одна
И сама я верила сердцу вопреки
Мы с тобой два берега у одной реки
Những chú vịt sánh đôi, như ngọn sóng nhấp nhô
Các thiếu nữ đều cùng bạn trai, em chỉ có một mình
Mặc kệ, riêng em vẫn tin tưởng vào con tim
Rằng chúng mình là hai bờ một dòng sông

Ночь была бы рассвет словно тень крыла
У меня другого нет, я тебя ждала
Все ждала и верила сердцу вопреки
Мы с тобой два берега у одной реки
Đêm dần qua, bóng đen như che hết bình minh
Em không có ai, em chỉ đợi anh thôi
Mặc kệ, em cứ đợi và tin tưởng vào con tim
Rằng chúng mình là hai bờ một dòng sông

TP. Hồ Chí Minh 21.09.2011
Minhhankiev dịch

Một trong những ca sĩ trình bày đầu tiên đó là Maya Kristalinskaya

Ban nhạc Рада Рай 

 

   Ca sĩ ВИКТОРИЯ ДАЙНЕКО

Minhhankiev hát karaoke tiếng Nga

 

ДВА БЕРЕГА - ĐÔI BỜ
Lời Việt : Vương Thịnh

Đêm dài qua, dưới mưa rơi, em mong chờ anh tới
Cây cỏ hoang như nói lên lời, em hạnh phúc nhất đời
Mình em riêng thắm thiết yêu anh, giữa tình đôi lứa ta
Một dòng sông sóng nước long lanh, đôi bờ đâu cách xa.

Trên dòng sông, sóng đôi nhau, thiên nga đùa trên sóng
Bên dòng sông, vai sánh vai nhau, đôi đôi bước theo dòng
Mình em riêng thắm thiết yêu anh, với niềm tin thiết tha 
Một dòng sông sóng nước long lanh, đôi bờ đâu cách xa.

Đêm dần qua, ánh ban mai đang lan tràn dâng tới
Trên bờ sông soi bóng em dài, xa xa phía chân trời
Mình em đứng ngóng trông anh, với niềm tin thiết tha
Một dòng sông sóng nước long lanh, đôi bờ đâu cách xa. 

Minhhankiev hát karaoke tiếng Việt

  

 

 
 

ОЙ, НЕ СВIТИ, МIСЯЧЕНЬКУ - TRĂNG ƠI, ĐỪNG SÁNG

Các bạn thân mến, một bài hát dân ca Ucraina rất hay mà hầu như người Việt nào yêu ca nhạc cũng đã ít nhất một lần được nghe bằng tiếng Việt với tiếng hát của ca sĩ Thu Hà, trong album do ca sĩ Trần Tiến biên tập “Những tình khúc Nga vượt qua thế kỷ” đó là bài “Trăng ơi đừng sáng”. Nhân dịp Thùy Dương có đăng bài hát này trong blog, tôi xin được dịch toàn bộ bài hát từ tiếng Ucraina để các bạn tham khảo. Từ lâu bài hát này chỉ được hát với 3 khổ đầu, có một số bài đã sửa đổi lời nhưng nhạc vẫn giữ nguyên. Vì lòng yêu tiếng Ucraina như tiếng nói thân yêu của mình, tôi chỉ học qua bạn bè chứ không được học như tiếng Nga, nhưng tôi vẫn cảm nhận được ý nghĩa của từng câu hát. Xin giới thiệu với các bạn một số videoclip của bài hát này do các nghệ sĩ Ucraina và Nga biểu diễn.

ОЙ, НЕ СВIТИ, МIСЯЧЕНЬКУ - TRĂNG ƠI, ĐỪNG SÁNG
Українська народна пісня

Ой не світи, місяченьку, Не світи нікому, Тільки світи миленькому, Як іде додому!	Hỡi trăng ơi hãy đừng sáng nữa, Đừng chiếu sáng cho bất kỳ ai, Chỉ chiếu soi cho mình chàng trai Người yêu ta đang trở về nhà!
Світи йому ранесенько Та й розганяй хмари, А як же він іншу має, То й зайди за хмари!	Hãy chiếu sáng cho anh sớm nhé Và nào Trăng hãy xua tan mây Nếu chàng có người con gái khác Vậy thì Trăng cứ để mây trôi!
Світив місяць, світив ясний, Та й зайшов за тини, А я, бідна, гірко плачу: Зрадив мене милий!	Kìa Trăng ơi sao vừa ngời sáng thế, Mà giờ đây lại khuất trong làn mây, Tội nghiệp em, lệ tuôn dòng cay đắng: Chàng dấu yêu đã phản bội em rồi!
Або ж мене вірно люби, Або ж навік лиши, Або ж мої чорні брови На папері спиши!	Cớ sao em đã yêu chung thuỷ, Mà tình yêu đã bỏ em đi Hỡi cặp lông mày đen của em Nào hãy viết lên trên trang giấy!
Писав же я чотири дні І чотири ночі, Та не можу ісписати Твої карі очі!	Em đã viết bốn ngày rồi đấy Rồi thức luôn suốt cả bốn đêm Nhưng em chẳng thể nào viết được Hỡi đôi mắt màu nâu của anh!
Писав же ти на папері Пиши на китайці, Як не змалюєш ти звечора, То я умру вранці!	Anh hãy viết lên trang giấy nhé Viết bằng tiếng Trung quốc nghe anh, Nếu buổi tối anh mà không viết, Thì chắc em sẽ chết sáng mai!

 TP. Hồ Chí Minh 02.10.2011
Minhhankiev dịch
 

Як не змалюєш ти звечора: Câu này đúng ra phải dịch là : Nếu buổi tối anh mà không vẽ!  Vì tiếng Trung quốc thì chỉ có mà vẽ tượng hình như chim cò chứ ai nghĩ là viết, nhưng trong bài dịch là viết cho vần.

Зара - Ой не світи, місяченьку Четвертый сольный концерт в БКЗ "Октябрьский" в 2007 году 

Lời Việt do Trần Thu Hà trình bày:

"Trời về chiều gió thu bay qua thềm 
Hàng dương liễu rung bao cung đàn 
Trăng vàng ơi có hay cho tim ta buồn ai xa vắng nơi nao, 
Và mây nước hỡi có hay chăng tình thiếu nữ chờ mong ai!" 

  Lời bản dịch tiếng Việt này có ý nghĩa thật hay, nhưng hầu như tác giả viết theo cảm xúc riêng của mình thì phải. Vì trong lời nguyên bản tiếng Ucraina không hề thấy một chữ “gió thu” hay hàng cây bất kỳ nào đó, chứ chưa nói đến "dương liễu" hay "bạch dương" là những cây hay được đưa vào trong thơ ca của nước này. Nàng đang buồn vì chàng bỏ nàng để đi theo người con gái khác, nên nàng cầu cho trăng đừng chiếu sáng, cứ để mây che phủ, để cho cuộc tình của chàng với người con gái khác chẳng còn có ánh trăng mơ mộng nữa… Bái phục các dịch giả!  

ДВАДЦАТЬ ЛЕТ СПУСТЯ – HAI MƯƠI NĂM SAU “ЮРИЙ АНТОНОВ”

Trong cuộc đời nhiều khi yêu nhau tha thiết mà chẳng lấy được nhau vì một lý do nào đó, có thể do lòng tự ái, hay do không hiểu nhau để rồi xa chác. Nhưng trong thời gian xa cách họ vẫn thường nhớ đến nhau, nhớ lại những buổi gặp gỡ năm xưa, nhớ đến những kỷ niệm đẹp đẽ bên nhau. Thời gian thấm thoắt trôi nhanh, hai mươi năm cả một thời tuổi trẻ đã trôi qua, được gặp lại nhau khi mái đầu đã vương sợi bạc, họ vẫn còn yêu nhau như thuở nào và cảm thấy cần có nhau hơn bất cứ lúc nào. Bài hát rất tình cảm, dễ hát và nhanh thuộc, đã gần 30 năm trôi qua khi nghe lại tôi vẫn cảm thấy muốn sống lại với tuổi sinh viên năm nào. Chúc cho tất cả những ai có mối tình dang dở sẽ được gặp lại người xưa, để cùng nhau sống hạnh phúc trong những năm còn lại của cuộc đời.

ДВАДЦАТЬ ЛЕТ СПУСТЯ – HAI MƯƠI NĂM SAU “ЮРИЙ АНТОНОВ”
Музыка: Юрий Антонов - Слова: Леонид Фадеев

Я прошу тебя, сумей забыть Все тревоги дня. Пусть они уйдут и, может быть, Ты поймёшь меня. Всё, что я скажу, не знаешь ты Только ты тому вина, Понял я, что мне нужна, Нужна одна лишь ты, Лишь ты одна.	Anh mong em hãy cố quên đi Bao lo lắng bồn chồn ngày qua. Mặc cho chúng ra đi em nhé, Cũng có thể, rồi em sẽ hiểu anh. Em chưa hiểu, những gì anh sẽ nói Chỉ mình em có lỗi mà thôi, Nhưng anh hiểu, anh rất cần em lắm, Anh rất cần chỉ riêng một mình em, Chỉ có một mình em thôi.
Этот день нам вспомнится не раз, Я его так ждал. Как мне хорошо с тобой сейчас, Жаль, что вечер мал. Я прошу тебя, побудь со мной, Ты понять меня должна. Знаешь ты, что мне нужна, Нужна одна лишь ты, Лишь ты одна. Хочу, чтоб годам вопреки Так же были мы близки, Так же были мы близки, Двадцать лет спустя.	Ngày hôm đó nhớ lại trong ta đã biết bao lần, Bởi vì đúng như anh từng mong đợi. Anh bên em thật vui sướng biết bao Chỉ tiếc rằng chiều nay sao ngắn ngủi. Anh mong em hãy ở lại cùng anh, Em cần phải hiểu anh, em nhé Biết chăng em, anh đang cần em lắm Anh rất cần chỉ riêng một mình em, Chỉ có một mình em thôi. Anh muốn bất chấp tháng năm qua Để chúng mình lại được bên nhau Hai mươi năm đã trôi qua rồi Giờ chúng mình lại được gần nhau.
Не мечтал о счастье я таком, Я о нём не знал. Даже целый век вдвоём с тобой Мне, наверно, мал. Благодарен я судьбе своей За любовь, что нам дана. Знаю, будешь мне нужна Всегда одна лишь ты, Лишь ты одна. Хочу, чтоб годам вопреки Так же были мы близки, Так же были мы близки, Двадцать лет спустя.	Anh chưa từng ước mơ về hạnh phúc, Vì anh chưa được biết bao giờ. Dù cả thế kỷ sống bên em Với anh vẫn thật là ngắn ngủi. Anh cảm ơn số phận của mình Bởi đã trao tình yêu đôi lứa. Anh biết rằng anh sẽ cần em Mãi mãi chỉ một mình em thôi, Chỉ riêng có một mình em. Anh muốn bất chấp tháng năm qua Giờ chúng mình lại được bên nhau Hai mươi năm đã trôi qua rồi Giờ chúng mình lại được gần nhau.

TP. Hồ Chí Minh 9.12.2010
Minhhankiev dịch