ДУНАЙСКИЕ ВОЛНЫ – SÓNG ĐA NUYP

  
Những cảnh trong phim truyện: оптимистическая трагедия-  “Bi kịch của chủ nghĩa lạc quan”, đạo diễn S.Samsonov (С. Самсонов), nhạc vals của I. Ivanovich (И. Иванович) (1845-1902) là nhà nhạc sĩ, là đạo diễn các dàn nhạc quân đội người Rumania.Tác giả của bản vals nổi tiếng “Sóng Đa nuyp” "Дунайские волны" (1880). Vào những năm 90 của thế kỷ 19 Iosif Ivanovich (Иосиф Иванович) sống ở nước Nga, ông viết một loạt các bài vals trong đó có “Kỷ niệm từ Matxcơva” "Сувенир из Москвы", “Tatiana”"Татьяна", “Giấc mơ trên Volga”, “Trên bờ sông Neva”. Vào một ngày thu rực rỡ của năm 1880 Iosif Ivanovich là nhạc trưởng Đoàn nhạc khí của trung đoàn bộ binh trong thành phố Galatsa (Галацa) ở Xec bi  khi đi bên bờ sông ngước nhìn những tia nắng trên sóng sông Đanuyp và bắt đầu khẽ hát những điệu nhạc buồn và từ đó đã nảy sinh trong ông một làn điệu. Sau đó khi về nhà ông viết những nốt nhạc vals, ngay trên trang nhất ông có viết tên bài mà ông đã nghĩ trong đầu “Sóng Đanuyp” «Дунайские волны». Đó chính là sự ra đời của bản nhạc nổi tiếng thế giới.

Trong thời gian ngắn bản vals đã tìm được tổ quốc thứ hai tại nước Nga và trở thành nổi tiếng nhiều năm sau đó. Rất nổi tiếng và hào hùng trong thời gian đó đồng thời mang giai điệu rất trữ tình đã đi vào thị hiếu của các nhà đương thời, trở thành tiết mục chính hay nhất của các chương trình biểu diễn của các dàn nhạc khí và nhạc dây. Hoàn toàn có thể nói rằng chính xuất xứ từ vùng Bancăng đã làm cho bản nhạc càng thêm nổi tiếng.

Lời bài hát mà chúng ta thường nghe được Samuil Bolotin (Самуил Болотин) viết rất lâu sau đó. Có nhiều nhà thơ trên nước Nga có viết lời trong đại chiến thế giới thứ hai như Evgenhi Dolmatovski ( Е. Долматовского) trước năm 1950 về các trận đánh trên sông Đanuyp.  Và năm 1969 có “Đanuyp xanh”  "ДУНАЙ ГОЛУБОЙ" Nhạc A. Dolukhanian (А. Долуханян), Lời. Sergei Smirnov (Сергей Сергеевич Смирнов).

Вивальди-оркестр ВАЛЬС ДУНАЙСКИЕ ВОЛНЫ 

ДУНАЙСКИЕ ВОЛНЫ – SÓNG ĐANUYP
Музыка И. Ивановичи, Слова С. Болотина

Дунай голубой, Ты течешь сквозь века, Плывут над тобой В вышине облака. А ночью встает Над тобою луна, И песню поет Голубая волна.	Hỡi sông Đa nuyp xanh Chảy qua bao thế kỷ, Bơi thấp thoáng trên đầu Là những áng mây trôi. Trời đêm cao vời vợi Vầng Trăng chiếu sáng ngời, Kìa những con sóng xanh Đang cất cao tiếng hát.
И разливается Вольный дунайский простор, В нем отражения Сказочных гор, В нем серебристая Тропка луны И звезд золотой костер.	Sóng Đa nuyp mênh mông Đang xô về muôn ngả Hiện lên trên sóng biếc Những ngọn núi diệu kỳ, Cả con đường trắng bạc Dẫn thẳng tới cung Trăng Bao vì sao tỏa sáng Như những đốm lửa vàng.
А там, вдали, Огоньки, огоньки, огоньки, Словно в июльском Саду светлячки, Словно игра Драгоценных камней На бархатном дне реки.*	Ở phía đằng xa ấy, Có lửa chiếu sáng soi, Như trong vườn tháng Bảy Đom đóm lập lòe bay, Tựa ánh sáng lấp lánh Của đá quý dưới sông Trên thảm nhung xanh thẳm.
А по волнам и там, и тут Сотни судов, скользя, плывут, Яхты со всех концов земли И великаны-корабли.**	Trên sóng nhấp nhô nơi đây, nơi đó Hàng trăm con tàu vừa trượt vừa bơi, Kìa thuyền buồm từ khắp muôn nơi Và những con tàu vĩ đại giữa biển khơi.
И бегут, бегут Струи светлых вод, Светлых вод, Все вперед, Прямо на восход, на восход, И течет в дальний мирный край, Мирный край, Наш голубой, Величавый наш Дунай!***	Tàu đang chạy hối hả Những tia nước trắng xóa Văng tóe khắp mọi nơi Tiến nhanh ra phía trước Hướng thẳng về phương đông, Ôi dòng sông xanh mát Đa nuyp của chúng ta Chảy nhanh về phương xa Tới miền quê yêu dấu Với tình yêu bao la.
Дунай голубой — чудо-река, В воды твои смотрят века. Нет на земле — так ты и знай! Краше тебя, Дунай! С вершин снеговых Альп и Карпат - В лоно твое реки спешат. Влиться стремясь в воды твои, Звонко журчат ручьи.	Đa nuyp xanh – dòng sông kỳ diệu, Nhìn nước trong soi bóng biết bao đời. Trên trái đất này- hỡi người có biết- Chẳng có sông nào đẹp hơn Da nuyp xanh! Kìa trên đỉnh Alpơ- Karpat Cả một màu tuyết trắng bao quanh Hướng vào lòng của sông vội vã Đang rót thêm nước mát êm đềm, Khẽ róc rách thì thầm bao suối nhỏ.
Но вот вдоль реки Опустилась ночная прохлада, Ветер затих, И звезда улыбнулась звезде, Стали слышней ручейки, И в саду зазвенели цикады, И молчаливо Плакучие ивы стоят, Наклонясь к воде.	Hãy ngước nhìn trên khắp mặt sông Đêm giá lạnh dần buông muôn nẻo, Gió đã tắt không gian vắng lặng Các vì sao khẽ nhoẻn miệng cười tình Chỉ còn nghe rì rào sông nước chảy Và trong vườn rộn rã tiếng ve ngân, Rồi chìm vào không gian trầm lặng Những thân liễu buồn rầu trên bờ vắng Khẽ nghiêng mình bên sóng nước tâm tình.

TP. Hồ Chí Minh 04.7.2010
Minh Nguyệt dịch

*Первые три куплета повторяются еще раз до знака Ф.
**Данное четверостишие повторяется два раза.
***Данный куплет повторяется дважды. 

Phiên bản lời Việt “Sóng nước biếc”, được nhạc sĩ Phạm Đình Chương sáng tác thật hài hoà về nội dung cũng như ca từ. Lời ca khúc lãng mạn nhưng đặc biệt trong sáng, phảng phất u buồn như một bài thơ nhưng không quá thống thiết. Là một nhạc phẩm được chuyển thể từ nhạc cổ điển sang tình ca Việt Nam, có giá trị tình tự lãng mạn, tuy nhiên lời ca được chọn lọc, vì vậy phiên bản này vẫn giữ được nét sang cả của một tác phẩm giao hưởng thuộc dòng nhạc bác học của Tây phương và cũng là của cả nhân loại. Bức tranh thiếu nữ trên cánh đồng hoa, bên cạnh bờ hồ, đã làm tôi ngơ ngẩn, mường tượng đây là hình ảnh người thiếu nữ trong “Sóng nước biếc” của Phạm Đình Chương, đang mòn mỏi trông chờ người yêu trở lại bến sông xưa. Sự xúc cảm về một mối tương tư lại tràn trong tâm khảm, nỗi niềm riêng chôn giấu lại đau đáu bên lòng.   

SÓNG NƯỚC BIẾC

Lời Việt: Phạm Đình Chương

Một dòng sông sâu cuồn cuộn sóng trôi về nơi đâu
Gió đưa buồm nâu mang tâm hồn vào cõi u sầu
Một vầng trăng nhô rung mình dưới muôn đợt sóng vỗ
Lá hai hàng cây khô đang gieo mình vào cõi mơ hồ

Sóng lớp lớp, sóng lớp lớp, sóng đem nguồn vui
Đang chơi vơi, đang chơi vơi, sóng lan mọi nơi
Khi đau thương, khi yêu đương, thiết tha vô vàn
Sóng dâng trong lòng ta mơ màng

Sóng lớp lớp, sóng lớp lớp, sóng đem nguồn vui
Đang chơi vơi, đang chơi vơi, sóng lan mọi nơi
Khi đau thương, khi yêu đương, thiết tha vô vàn
Sóng dâng trong lòng ta mơ màng

Yêu nàng thiếu nữ ven sông chèo đò
Yêu vì đôi mắt em không hoen mờ
Cho lòng du khách bâng khuâng mong chờ
Cho dòng sông xanh lại trôi lững lờ

Yêu nàng thiếu nữ ven sông chèo đò
Yêu vì đôi mắt em không hoen mờ
Cho lòng du khách bâng khuâng mong chờ
Cho dòng sông xanh lại trôi lững-lờ

Sóng đang về
Sóng tràn trề
Sóng dâng tình chứa chan còn vang câu thề
Sóng vui mừng, hát vang lừng đón đưa đôi ta tưng bừng

Rồi tình chưa phai sao vội tới thương biệt ly
Bến xưa gặp nhau nay ai ngờ là bến ly tan
Lệ sầu tuôn rơi pha hòa sóng mong tìm ai
Tháng năm dần trôi em trông chờ mà chẳng thấy ai về

Ngày vui đã qua, bờ sông riêng có ta
đứng nhìn sóng tuôn về phương trời xa mịt mờ
Xót xa, chiều nay ta tới đây
để thấy trên dòng sông duyên tình tàn phai 

 

 

ГДЕ ТЫ РАНЬШЕ БЫЛ - NGÀY ẤY ANH Ở ĐÂU “VALENTINA TOLCUNOVA”

Bài hát “ANH ĐÃ Ở ĐÂU” là một bài hát có chút buồn. Bài hát kể về hai người yêu nhau, chàng trai vì lý do gì đó đã ra đi, để lại cô gái một mình bơ vơ với niềm nhớ thương da diết người yêu duy nhất của mình. Đời người con gái cũng chỉ có xuân thì, rồi cô cũng phải đi lấy chồng. Nàng đã lấy người mà nàng chẳng hề yêu để rồi cuộc sống như trên bờ vực thẳm. Khi chàng trai quay trở về thì quá muộn mất rồi. Còn gì nữa để mà yêu. Bao năm nàng đã mòn mỏi ngóng trông, nước mắt kia đã cạn vì thương nhớ người yêu duy nhất của mình…
Sao cô nàng dại quá không biết yêu lấy vài chàng “duy nhất” cho đỡ khổ nhỉ?
Đây là một trong những bài hát vàng của ca sĩ Valentina Tolcunova trong sự nghiệp ca hát của mình.

ГДЕ ТЫ РАНЬШЕ БЫЛ - ANH ĐÃ Ở ĐÂU “VALENTINA TOLCUNOVA”
Автор текста : Долматовский Е., композитор: Колмановский Э.

Полюбить тебя уж не хватит сил
И одной теперь хорошо
Где ты раньше был
Где ты раньше был
Что так поздно ко мне ты пришел
Где ты раньше был
Где ты раньше был
Что так поздно ко мне ты пришел
Yêu anh ư, em đâu còn sinh lực
Sống một mình còn thấy tốt hơn
Bao năm qua anh đi khắp chốn
Chẳng một lần đến ghé thăm em
Để bây giờ anh mới trở về
Đã muộn mất rồi biết không anh.

Разве ты не знал о моей тоске
Как ты мог прожить без меня
Где ты раньше был целовался с кем
С кем себе самому изменял
С кем себе самому изменял
Разве знает кто сколько лет и зим
Я улыбки жду и тепла
Где ты раньше был когда я с другим
С нелюбимым над пропастью шла
С нелюбимым над пропастью шла
Phải chăng anh không biết, bao nỗi buồn trong em
Thế mà anh sống được, những tháng ngày vắng em.
Anh đã đến nơi nào, rồi ôm hôn ai nhỉ
Có lẽ anh không biết, đã phản bội chính mình
Anh ơi có biết không, đông qua rồi hè tới
Em ngày tháng chờ mong, những nụ cười nồng ấm
Bao năm anh ở đâu, nào có hay có biết
Em trên bờ vực thẳm, cùng người chẳng hề yêu.

Мы с тобой теперь словно тьма и свет
Полюбить тебя нету сил
Где ты раньше был столько дней и лет
Мой единственный где же ты был
Где ты раньше был столько дней и лет
Мой единственный где же ты был
Anh với em bây giờ, như bóng đêm- ánh sáng
Còn yêu anh nữa ư, em đâu còn sinh lực
Bao năm tháng qua rồi, anh ở đâu anh nhỉ
Người em yêu duy nhất, đã xa rồi còn đâu
Bao ngày anh ra đi, em trông mong mòn mỏi
Thầm trách cho số phận, chỉ yêu một mình anh.

TP. Hồ Chí Minh 08.04.2010
Minh Nguyệt dịch